YAKAMOZ...en güzel sözcük seçildi.

60 ülkeden 2500 kelime yarıştı. Dünyanın en güzel sözcüğü Türkçe'den seçildi

60 ülkeden yaklaşık 2 bin 500 kelimenin yarıştığı sözcük yarışmasında birinciliği Türkçe’deki “Yakamoz” aldı.

Almanya’nın başkenti Berlin’deki Dış İlişkiler Enstitüsü tarafından düzenlenen, 60 ülkeden yaklaşık 2 bin 500 kelimenin göz önünde tutulduğu yarışmada, Türkçe “Yakamoz” sözcüğü, 3 kişilik jüri tarafından dünyanın en güzel sözcüğü olarak belirlendi.

Bu konuda yapılan açıklamada, ayın sudaki yansımasını ifade eden “Yakamoz” sözcüğünün, orijinalliği, anlamı ve kültürel önemi açısından birinciliğe layık görüldüğü bildirildi.

Yarışmada ikinciliği, horlamak anlamına gelen Çince “Hu lu” kelimesi kazanırken, üçüncülüğü de Afrika’daki Luganda dilinde “düzensiz” anlamına gelen “Volongoto” sözcüğü elde etti.

YAKAMOZ, (Bioluminicence)

Türkçe okunuşu Biyoluminesans.
Genellikle yanlış bilinen "Yakamoz" ayışığının suya, denize vuran yansıması değildir. Yakamoz bir canlıdır, latince ismi Noctiluca Milliaris olan bu canlı, bir biçimde ateş böceğinin denizde yaşayan versiyonudur. Luminisens maddesini vücudunda barındıran bu canlıya dokunulduğunda bir ışık saçar. Bu canlı bir planktondur, yani milimetrik boyutlarda bir canlıdır. Bunlardan milyonlarcası bir araya geldiğinde geceleri bir kayık geçerken, veya bir balık sürüsü geçtiğinde bu canlılara çarparak ışık çıkartmalarına neden olurlar.

O yüzden balıkçı sandallarında yüksek bir direk ve bu direğin ucunda oturulacak bir yer vardır. Gırgır motorlarının köprülerinin çok katlı ve en üst kattan bile kumanda edilebiliyor olmalarının bir sebebi de budur. Balıkçılardan biri buraya oturarak ay olmayan geceleri balıkların yakamoz yaparak geçtikleri yolları görüp dümenciyi oraya yönlendirirler veya doğrudan kendileri tekneye (gemiye) kumanda eder. O yüzden Lüfer avlarken Lüks ışığı kullanılır, ışık balık gelsin diye değil misinanın değdiği, yakamozların çıkardığı ışıktan Lüfer korkmasın diye Lüks ışığı ile yakamoz ışığını öldürmek için kullanılır.

Kelimeleri harcarken yanlışlara düşmeyelim. Esasında Yakamoz (eğer göreniniz varsa bilir) olağan üstü bir şeydir, Yakamoz olduğunda denizde uzun floresan lambalar yanıyormuş gibi olur. Ama bunun için ay ışığı olmaması gerekir. Ay ışığında (daha baskın olduğu için) göremezsiniz. O kadar muhteşemdir ki, o anda tüm romantizm biter sanki uzaylılar gelmiş gibi denize yönelirsiniz. Birde Yakamozlu ve Ay ışıksız gecelerde denize girince pırıl pırıl uzaylı gibi olursunuz. Özellikle gece dalışlarında (scuba) dalış sonrası su yüzeyine çıkınca yakamozlar binlerce yıldız halinde parmaklarınızın arasından büyüleyici biçimde geçerler.



Alıntı :denizce.com

TÜRKÇEMİZ NE HALDE ?Yıl: 1965
"Karşıma âniden çıkınca ziyâdesiyle şaşakaldım.. Nasıl bir edâ takınacağıma hükûm veremedim, âdetâ vecde geldim. Buna mukâbil az bir müddet sonra kendime gelir gibi oldum, yüzünde beni fevkalâde rahatlatan bir tebessüm vardı.. Üstümü başımı toparladım, kendinden emin bir sesle 'akşam-ı şerifleriniz hayrolsun' dedim.."

Yıl: 1975
"Karşıma birdenbire çıkınca çok şaşırdım.. Ne yapacağıma karar veremedim, heyecandan ayaklarım titredi. Ama çok geçmeden kendime gelir gibi oldum,
yüzünde beni rahatlatan bir gülümseme vardı.. Üstüme çeki düzen verdim, kendinden emin bir sesle 'iyi akşamlar' dedim.."

Yıl: 1985
"Karşıma âniden çıkınca fevkalâde şaşırdım.. Nitekim ne yapacağıma hükûm veremedim, heyecandan ayaklarım titredi. Amma ve lâkin kısa bir süre sonra kendime gelir gibi oldum, nitekim yüzünde beni ferahlatan bir tebessüm vardı.. Üstüme çeki düzen verdim, kendinden emin bir sesle 'hayırlı akşamlar' dedim.."

Yıl: 1995
"Karşıma birdenbire çıkınca çok şaşırdım.. Fenâ hâlde kal geldi yâni.. Ama bu iþ bizi bozar dedim. Baktım o da bana bakıyor, bu iş tamamdır dedim..
Manitayı tavlamak için doğruldum, artistik bir sesle 'selâm' dedim.."

Yıl: 2006
"Âbi onu karşımda öyle görünce çüş falan oldum yâni.. Oğlum bu iş bizi bozar dedim, fenâ göçeriz dedim, enjoy durumları yâni.. Ama concon muyum ki ben, baktım ki o da bana kesik.. Sarıl oğlum dedim, bu manita senin.. 'Hav ar yu yavrum?'"

Yıl: 2026
"Ven ay vaz si hör, ben çok yâni öyle işte birden.. Off, ay dont nov âbi yaa.. Ama o da bana öyle baktı, if so âşşk len bu manita.. 'Hay beybi..'"

NERDEN NEREYE?Karamanoğlu Mehmet Bey'i arıyorum.

Göreniniz, bileniniz, Duyanınız var mı?

Bir ferman yayınlamıştı:

"Bu günden sonra, divanda, dergâhta,Bârgâhta, mecliste, meydanda

Türkçe'den başka dil konuşulmaya" diye

Hatırlayanınız var mı?



Dolanın yurdun dört bir yanını,

Çarşıyı, pazarı, köyü, şehri, Fermana uyanınız var mı?

Nutkum tutuldu, şasırdım merak ettim,

Dolandığımız yerlerdeki Türkçe olmayan isimlere,

Gördüklerine, duyduklarına üzüleniniz var mı?



Tanıtımın "demo", sunucunun "spiker",

Gösteri adamının "showmen", Radyo sunucusunun "diskjokey",

Hanım ağanın, "firstlady" olduğuna

Şaşıranınız var mı?



Dükkânın "store", bakkalın "market", torbanın "poşet",

Mağazanın "süper", "hiper", "gross market",

Ucuzluğun, "damping" olduğuna

Kananınız var mı?



İlan tahtasının "billboard", sayı tablosunun "skorboard",

Bilgi alışının "brifing", bildirgenin "deklarasyon",

Merakın, uğrasın "hobby" olduğuna

Güleniniz var mı?



Bırakın eli, özün bile seyrek uğradığı,

Beldelerin girişinde"welcome" çıkışında "goodbye"

Okuyanınız var mı?



Korumanın, muhafızın, "body guard",

Sanat ve meslek pirlerinin "uayen",

İtibarın, saygınlığın,"prestij" olduğunu

Bileniniz var mı?



Sekinin, alanın "platform", merkezin "center",

Büyüğün "mega", küçüğün "mikro", sonun "final",

Özlemin hasretin, "nostalji" olduğunu

Öğreneniniz var mı?



İş hanımızın "plaza", bedestenimizin "galeria",

Sergi yerlerimizi, "center room", "show room",

Büyük şehirlerimizi, "mega kent" diye

Gezeniniz var mı?



Yol üstü lokantamızın "fast food",

Yemek çeşitlerimizin "menü",

Hesabını, "adisyon" diye

Ödeyeniniz var mı?



İki katlı evinizi "dubleks",

Üç katlı komşu evini "tripleks",

Köşklerimizi "villa", eşiğimizi "antre",

Bahçe çiçeklerini "flora" diye

Koklayanınız var mı?



Sevimlinin "sempatik", sevimsizin "antipatik",

Vurguncunun "spekülatör", eşkıyanın "mafya",

Desteğe, bilemediniz koltuk çıkmağa, "sponsorluk"

Diyeniniz var mı?



Mesireyi, kır gezisini "picnic",

Bilgisayarı "computer", hava yastığını "air bag",

Eh pek olasıcalar, oluru, pekalayı, "okey" diye

Konuşanınız var mı?



Çarpıcı önemli haberler, "flash haber",

Yaşa, varol sevinçleri, "oley oley",

Yıldızları, "star" diye

Seyredeniniz var mı?



Virvirik dağının tepesindeki köyde,

"Cafe show" levhasının altında,

Acının da acısı

Kahve içeniniz var mı?



Toprağımızı, bayrağımızı,

İnancımızı çaldırmayalım derken,

Dilimizin çalındığına, talan edildiğine,

Özün el diline özendiğine,

İçi yananınız var mı?



Masallarımızı, tekerlemelerimizi,

Ata sözlerimizi unuttuk,

Şarkılarımızı, türkülerimizi,

Ninnilerimizi kaybettik,

Türkçe'miz elden gidiyor,

Dizini döveniniz var mı?



Karamanoğlu Mehmet Bey'i arıyorum,

Göreniniz, bileniniz,

Duyanınız var mı?



Bir ferman yayınlamıştı ...

Hayal meyal hatırlayıp da,

Sahip çıkanınız var mı?




(yazarı bilinmiyor)