Sperm üretimini hormonlar kontrol eder. Bu hormonlar, FSH, LH ve Testosterondur. Spermler, ejakülasyon öncesinde seminal bezler ve prostat bezinden salgilanan sivilarda meniye karisir.
Meninin ilk kismi çinko, yagli bilesikler, amino asitler ve enzimler içerir. Ikinci kismi ise spermlerin kadin üreme organlari içinde ilerleyebilmeleri için rahim ve tüplerin kasilmasini saglayan, spermleri besleyen ve vajinanin asit ortamini nötralize eden maddeler içerir.
Günlük Yasamda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
Sigara sperm sayisini, hareketini ve yapisini olumsuz etkiler. Sigara içen erkeklerin eslerinde düsük ihtimalinin arttigi belirlenmistir.
Alkol impotans ve sperm üretiminin bozulmasina neden olur. Kronik alkolizm vakalarinda testisler küçülür, testosteron üretimi bozulur.
Uyusturucu maddeler sperm kalitesini ve üretimini olumsuz etkiler. Bu maddeler hormonal dengesizliklere de yol açar.
Birçok hastaligin tedavisinde kullanilan ilaçlar sperm üretimini olumsuz etkiler, bu etki geçicidir. Antibiyotiklerin birçogu, parazit ilaçlari, depresyon, mide ülseri, hipertansiyon ve alerjik hastaliklarin tedavisinde kullanilan bazi ilaçlarin erkek üreme sagligini olumsuz etkiledigi gösterilmistir.
Kemoterapi kanser tedavisinde kullanilan ilaçlar sperm üretimine zarar verir. Bu ilaçlarin bir kisminin etkisi kalici olabilir. Kemoterapi öncesinde bu hastalardan ileride kullanilmak üzere sperm örnekleri alinarak dondurulabilir.
Radyasyon testislerde sperm üreten hücreler radyasyona çok duyarlidir. Meydana gelen hasarin derecesi ve kaliciligi radyasyon dozuna baglidir. Radyoterapi gören hastalarda sperm üretimi 3-5 yil içinde tekrar baslayabilir.
Yüksek isi özellikle sauna ve sicak su banyolari sperm üretimini olumsuz etkiler.
Hasere ilaçlari da sperm üretimini olumsuz etkiler.
SPERM SAYIMI :
Iliski sirasinda bosalma ile vajinaya 100-300 milyon arasinda sperm birakilir. Vajinaya bosalan spermlerden ancak 25-30 tanesi yumurtanin yakinina ulasir. Bunlardan bir tanesi yumurtanin zarini delerek geçer ve yumurtayi döller. Sperm hücresi vajinada 2-4 saat yasar fakat iliskiden 16 saat sonra bile vajinadan alinan örneklerde canli sperm görülebilir. Kadinda enfeksiyon oldugunda veya cinsel iliski sirasinda kayganlastirici maddeler kullanildiginda spermler daha kisa süre canli kalir.
Uzun süre bosalma olmadiginda spermler yumurtayi dölleyebilme yeteneklerini kaybederek dejenere olur. Cinsel perhiz süresi uzadikça sperm sayisi artsa bile kalitesi iyilesmez, normal yapidaki spermlerin orani azalir. Ideal cinsel perhiz süresi ortalama 4 gündür. Basit bir soguk alginligi bile sperm sayisini ve kalitesini bozar. Sperm analizi geçirilen hastaliklar göz önünde bulundurularak yapilmali ve analiz sonucunun bozuk oldugu durumlarda üç ay sonra sperm analizi tekrarlanmalidir. Saglikli bir sperm sayiminin mutlak genetik laboratuarlarinda ve bunlari barindiran tüp bebek merkezlerinde yapilmasi gerekir. Normal meni miktari 1,5 ile 6 ml arasinda degisir. Sperm sayisinin ml’ de 20 milyon ve üzeri, hareketliligin % 40 ve üzeri, normal yapidaki sperm oraninin ise % 14’ün üzerinde oldugu meni örnekleri normaldir.
SPERMIOGRAM
Spermiogram Testi Nedir?
Meni incelemesidir. Inceleme için meni verilirken dikkat edilmesi gerekenler:
2-7 günlük cinsel perhiz olmasi
Örnegin mastürbasyon ile temiz bir kaba alinmasi
Örnek alinirken kayganlastirma amaci ile tükürük, sabun veya sampuan gibi maddelerin kullanilmamasi
Örnegin incelenecegi laboratuara en geç 60 dakika içinde ulastirilmasi
Meni incelemesinde, miktar, renk, koku, viskosite (akiskanlik), sivilasma süresi degerlendirilir. Sperm sayimi yapilir, spermin hareketliligi ve yapisi degerlendirilir. Menide lökositlerin ve mikroorganizmalarin varligi incelenir.
Normal Degerleri Nelerdir?
Dünya Saglik Örgütü’nün kriterlerine göre normal meni degerleri asagida gösterilmistir.
Hacim: 2-6.0 ml
Konsantrasyon: >20 x 106/ml
Total sperm sayisi: >40 x 106/ml
Hareket: >%50
Morfoloji: >%30
Vitalite (canlilik): >%75
Lökosit: <1.0 x 106/ml
Öncesinde Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Meni incelemesinin sonuçlari, cinsel perhiz süresine, mevsime, geçirilmis hastalilara, strese, alkol ve sigara kullanimina bagli olarak degisiklik gösterebilir. Kesin sonuca varilmadan önce birer ay ara ile üç kez meni incelemesi yapilmalidir.
Perş. 26 Haz. 2008, 10:23